GMINA DOBRA (niem. Daber)
Nazwa została po raz pierwszy wymieniona w 1331 r. w bulli papieskiej. Liczne znaleziska archeologiczne; m.in. kamienne narzędzia, ozdoby z brązu, pozostałości obronnego grodu pierwszych Słowian z końca VI w., dowodzą, że ziemia doberska tętniła życiem już setki lat wcześniej. W XIV w. Dobra i okolice trafiły jako lenno w ręce rodziny von Devitz i przez następne 470 lat historia rodu splatała się ściśle z historią tej ziemi. Dobra zachowała średniowieczny układ urbanistyczny. Atmosferę miasteczka tworzą XVIII- i XIX-wieczne urocze szachulcowe kamieniczki z drewnianą stolarką w stylu biedermeier i secesji.
Ważniejsze punkty zabytkowe w mieście:
Zamek (ruina)
Średniowieczny zamek rycerski rodu von Dewitz niegdyś otoczony fosą i wodami jeziora dobrzańskiego. Widoczne wyraźnie trzy części zabudowy (w kolejności od strony miasta): Nowy Dom (XVI w.), Stary Dom (XIV w., przebudowany w XVI w.), wieża (XIV w.). Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z XIII wieku. W XV w. - jedna z najsilniejszych pomorskich siedzib rycerskich, potem przebudowany w imponującą rezydencję magnacką, w czasie wojny trzydziestoletniej częściowo zniszczony, a od początku XVIII w. niezamieszkiwany.
"Ruiny zamku mogą stać się turystyczną atrakcją" - tekst z "tygodnika łobeskiego"
Ruiny zamku w Dobrej są wizytówką tego miasta. Obecnie jednak konieczne jest ich zabezpieczenie. Aby to zrobić jak najbardziej fachowo, konieczne jest wykonanie inwentaryzacji architektonicznej ruin zamku metodą skanowania laserowego 3D. Problem polega na tym, że na terenie Polski są tylko dwa urządzenia, które pozwalają na szczegółowe opracowanie inwentaryzacji obiektów budowlanych. Dokładność opracowania wynosi bowiem... około 5 mm. Zakres prac ma objąć również usytuowanie ruin zamku, by w pełni oddać rzeźbę terenu. Koszty opracowania sięgają około 85 tys. zł, przy czym gmina ma na ten cel zabezpieczone jedynie 35 tys.
Kościół św. Klary
Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1461 r. W kościele koniecznie trzeba obejrzeć bogato zdobiona ambonę i dwukondygnacyjny ołtarz. Ciekawa jest także płyta nagrobna po lewej stronie ołtarza, przedstawiająca Jobsta I von Dewitz wraz z małżonką. Pod podłogą znajdują się krypty, w których spoczywa wielu przedstawicieli rodu von Dewitz.
"KOŚCIÓŁ POD WEZWANIEM ŚWIĘTEJ KLARY" - tekst z "tygodnika łobeskiego"
Dobra jest miasteczkiem pełnym zabytków i urokliwych kamieniczek. Swoistą atmosferę tworzą liczne mieszczańskie domy ryglowe, na rynku obok ratusza, a z ciasnej zabudowy centrum strzela w górę wieża kościoła pod wezwaniem św. Klary.
Najstarszy budynek mieszkalny, ul. Kościuszki 4 (pensjonat "Taber")
Wyróżnia się bielą murów i kontrastującymi ciemnymi belkami ryglówki. O dacie jego budowy świadczy napis na belce oczepowej między drugą kondygnacją a szczytem: Chwała Bogu jedynemu. Człowiek, który zaufa łasce Bożej nie dozna żadnej szkody, 20 maja 1695 roku. Budynek jest znakomitym przykładem budownictwa mieszkalnego Pomorza Zachodniego.
Na terenie gminy warto zobaczyć:
Linia kolejowa wąskotorowa
Szlak wąskotorówki biegnie w południowo-wschodniej kwarcie gminy, z zabytkową stacją kolejową w Dobrej.
Anielino (niem. Dorotheenhof) - park dworski
Park przydworski z zarysem dziedzińca folwarcznego oraz pozostałości muru kamiennego, okalającego niegdyś zespół dworsko-folwarczno-parkowy. Folwark założony w 1861 r. i nazwany imieniem żony włąsiciela J. Pehlemanna - Doroty, dał początek wsi.
Bienice (niem. Gross Benz) - pałac i park dworski
Neoklasycystyczny pałac rodziny Kannenberg, wzniesiony w w 1876 r. W tym samym czasie założono w sąsiedztwie pałacu park, a na jego terenie wydzielono miejsce na rodzinny cmentarz właścicieli (istniejąca niegdyś krypta grzebalna została zniszczona). Pałac otoczony jest zabudowaniami folwarcznymi, z których najstarsze (z 1863 r.) to ceglany spichlerz ze stajnią oraz kamienna obora.
Błądkowo (niem. Platinkow) - kościół (ruina), cmentarz przykościelny i park dworski
Spalony w 1946 r. kościół, którego ruiny górują nad wsią, powstał prawdopodobnie pod koniec XVI w., ceglana wieża - pod koniec wieku XIX. Przy kościele istniał cmentarz otoczony kamiennym murem, obsadzony lipami, grabami i kasztanowcami. XIX-wieczny park utworzony był w miejscu ogrodu ozdobnego założonego jeszcze w wieku XVIII.
Dobropole (niem. Breitenfeld) - Kościół MB Nieustającej Pomocy i park dworski
Kościół z głazów narzutowych, datowany na koniec XVI w. zlokalizowany jest w centrum wsi. Park - własność rodziny von Veltheim, na terenie którego wzniesiono dwór w 1913r., siedzibę właścicieli majątku.
Grzęzienko (niem. Vorwerk Weitenhagen) - park dworski
Założony w XIX w. na gruntach rodziny von Dewitz. Dobrze zachowała sie aleja kasztanowa, wiodąca od ulicy przez park na podjazd przed nieistniejącym już dworem.
Grzęzno (niem. Weitenhagen) - kościół św. Franciszka z Asyżu i park dworski
Zabytki o średniowiecznym rodowodzie - późnogotycki kościół, wzniesiony z głazów narzutowych na przełomie XV/XVI w. z drewnianą wieżą dostawioną w XVIII w. W południowej części wsi widoczny jest dawny folwark oraz park przydworski o charakterze parku angielskiego, z pojedynczymi pomnikowymi drzewami.
Krzemienna (niem. Kramonsdorf) - kościół Narodzenia NMP i park dworski
Kamienny kościół z XV w. z drewnianą dzwonnicą. Po pożarze dworu zachował się park, zakładany jako krajobrazowy z elementami romantycznymi.
Tucze (niem. Braunsberg) -Kościół pw. Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus
Zbudowano w 1862 r. z kamienia łupanego i cegły. Budowla wzniesiona na planie prostokąta z wydzielonym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Od zachodu – odbudowana w 1955 r. do połowy wysokości wieża. Kościół kryty dachem dwuspadowym, ceramicznym; od wschodu i zachodu – dwa szczyty schodkowe, blendowane. We wnętrzu zachował się ołtarz, ambona, ławki i empora chórowa z prospektem organowym z XIX w.
Wojtaszyce (niem. Voigtshagen) - kościół MB Częstochowskiej, pałac i park dworski
Zabytki o średniowiecznym rodowodzie, wśród nich wyróżnia się kościół z głazów narzutowych, wzniesiony ok. 1600 r. (dzwony z 1581 r. i 1648 r.). Obok kościoła znajduje się pojedynczy głaz narzutowy - pomnik poświęcony poległym w czasie I wojny mieszkańcom wsi. Istniejący dwór został zbudowany na pocz. XX w. w miejscu poprzedniej rezydencji. We wsi zachowały się pozostałości parku, założonego w XVIII w. przez rodzinę von Dewitz.
Wrześno (niem. Gutendorf) - park dworski
Park o charakterze krajobrazowym, założony w XIX w.