GMINA ŁOBEZ
Przypuszcza się, że nazwa miasta ma związek z położeniem osady nad wodą – starosłowiańskie „laba" – oznaczało wszystko płynące lub płynne, „lobose" – oznaczało miejsce podmokłe, porośnięte tatarakiem (czyli łabuziem). Zalążkiem miasta był rynek w kształcie czworoboku, pośrodku którego stał ratusz. Od rynku biegły w cztery strony główne ulice. Miasto otoczone było murem obronnym. Wchodziło się przez dwie bramy. W pobliżu rynku już w XIII w. wzniesiono drewniany kościół, który w XV w. zastąpiony został budowlą z kamienia i cegły. Symbolem władzy Borków nad okolicznymi ziemiami był wzniesiony w XIII w. obronny zamek. Zniszczony przez pożar z 1670 r., nie został odbudowany. Dla mieszkańców szczególnie dotkliwe były wojny – miasto zajmowane przez obce wojska było niszczone i grabione.
"Łobez - miasto bogate w historię"
Historia Łobza jest dość dobrze znana, ale też szeroka i ciekawa. Nie sposób jej zamieścić w ciasnych ramach szpalt czasopisma, dlatego przedstawię wybrane jedynie daty i zdarzenia z dziejów grodu nad Regą. W miejscu gdzie dziś granice swoje ma miasto, już przed X wiekiem istniał gród obronny Pomorzan. W 1193 zarówno osada jak i przyległe tereny znalazły się w obrębie biskupstwa kamieńskiego.Jednak dopiero w 1360 roku występuje pierwsza wzmianka w dokumentach mówiąca o istnieniu parafii w Łobzie.
Dzisiaj w Łobzie wartymi obejrzenia są:
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
Ufundowany został w XV w. przez Borków. Przez stulecia istnienia nierzadko nekały go pożary. Po zniszczeniach wojennych odbudowany został w 1949 r. dzięki osobistym staraniom księdza proboszcza Władysława Farona. Prezbiterium zdobią trzy współczesne ołtarze. Pod oknami nawy głównej widnieją freski z 1969 r. Wysoko nad łukiem tęczowym zawieszony jest średniowieczny krucyfiks, cudownie odnaleziony podczas odbudowy kościoła. Od strony zachodniej do korpusu dostawiono w 1831 r. trójkondygnacyną wieżę z głazów narzutowych, o cechach neogotyckich zwieńczoną ośmiobocznym hełmem.
Poczta, ul. Rapackiego 12
Pełniąca te same funkcje od drugiej połowy XIX w.
Dom, ul. Niepodległości 7
Dom ryglowy z XVIII – XIX w.
Na terenie gminy, warto zobaczyć:
Bełczna
Jedna z większych wiosek w gminie, aż do 1691 r. stanowiła własność rodu von Borck. Folwark i zespół rezydencjalno-parkowy położone są w południowo-wschodniej części wsi. Za dworem rozpościera się założony w XIX w. dworski park krajobrazowy ze starodrzewem (m.in. jawor o obw. 370 cm).
Bonin – Zespół dworsko-parkowy
Oddzielony jest od wiejskich zabudowań niewielkim strumieniem, zwany bonińskim. Dwór myśliwski o cechach eklektycznych zbudowano w XIX w. Od frontu budowlę zdobi charakterystyczny ryzalit zwieńczony trójkątnym tympanonem i poprzedzony gankiem z czterema filarami i tarasem u góry. Obecnie obiekt wraz z dawnym folwarkiem wykorzystany jest jako ośrodek konny. Z dworem sąsiaduje park o charakterze leśnym. Wśród starodrzewu przeważają dęby, rosnące również przy dworze. Kościół św. Józefa – usytuowany w obrębie nawsia, wzniesiono w 1845 r. w stylu neogotyckim. Zbudowany na planie prostokąta bez wyodrębnionego prezbiterium. Ściany z kamienia narzutowego koronuje prosty gzyms ceglany. Dwukondygnacyjną wieżę o wys. 19 m zwieńczono barokowym hełmem z pocz. XVIII w. Z cennego wyposażenia – należy wskazać manierystyczny ołtarz z XVII w. wraz z obrazem olejnym „Zdjęcie z krzyża" oraz ośmioboczną barokową ambonę z tego samego okresu.
Dalno - zespół pałacowo-parkowy
Zlokalizowany jest w zachodniej części wsi. Pałac w stylu eklektycznym wzniesiono w połowie XIX w. jednokondygnacyjna budowla z użytkowym poddaszem przykryta jest dachem naczółkowym. Do pałacu przylega park dworski krajobrazowy z drugiej połowy XIX w., ciągnący się łagodnym grzbietem między wąwozami w kierunku doliny Regi.
Dobieszewo
W północnej części wsi umiejscowiony był zespół pałacowo-parkowy, z którego zachował się tylko park dworski krajobrazowy o charakterze leśnym z XIX w. Z pałacu ostały się ruiny fundamentów. Pośrodku wsi postawiony jest Kościół św. Mateusza Apostoła – budowla gotycka z początku XV w. wzniesiona z kamieni narzutowych. Budynek spinają potężne narożne przypory. Wśród cennego wyposażenia wymienić trzeba gotycki drewniany tryptyk z około 1420 r., późnogotycki krucyfiks z pasyjką Chrystusa oraz renesansową ambonę.
Grabowo - park dworski
Naturalistyczny z XIX w. rozplanowany przy owalnym stawie. Nad jego brzegiem rośnie sędziwy dąb o obwodzie 525 cm. Zwarta grupa starodrzewu porasta niewielkie wzniesienie, sąsiadujące ze stawem. W północnej części wsi ustawiony został w 1920 r. kamienny krzyż poświęcony mieszkańcom Grabowa, poległym podczas I wojny światowej. Wykaz nazwisk obejmuje 19 pozycji. Pod obeliskiem umieszczono urny zebrane z 3 miejsc bitewnych.
Karwowo – Kościół MB Częstochowskiej
Zlokalizowany w centrum wsi, kościół ryglowy z 1777 r. Niewielka, założona na planie prostokąta budowla zamknięta jest trójbocznie od wschodu. We wnętrzu wzdłuż zachodniej ściany biegnie balustrada chórowa. Na ołtarzu znajduje się stylizowany obraz przedstawiający Matkę Boską Częstochowską.
Klępnica
Nad wiejskimi zabudowaniami góruje okazały pałac z XIX w. Obecnie jest w odbudowie. Piętrowa budowla w stylu neoklasycystycznym z elementami secesji, bogato zdobiona architektonicznie, z pseudoryzalitami na osi, kryta jest dachem czterospadowym. Najbardziej charakterystyczny jest ryzalit ogrodowy z głowicami jońskimi. Do pałacu przylega niewielki, zadbany park dworski z ciekawym drzewostanem, którego granice wytycza szpaler dębowo-bukowy.
Klępnica - Ukryta wśród wzgórz
Klępnica jest niewielką miejscowością schowaną pośród uroczych wzgórz nad największym w gminie jeziorem rynnowym o wydłużonym kształcie. Jezioro Klępnicko niegdyś było zdecydowanie większe i zajmowało obszar prawdopodobnie od Regi aż do Rusinowa. Obecnie zwierciadło wody położone jest na wysokości 76,9 m. n. p. m.Poradz
Nad wsią góruje ceglany wiatrak holenderski z XIX w. Wybudowany dużym nakładem środków finansowych, stanowił najwyższe osiągnięcie techniczne tego typu w czasach kiedy go budowano. Bryle nadano kształt ściętego stożka. W środku mieszczą się trzy kondygnacje robocze i poddasze. Dach o aerodynamicznym kształcie obracał się pod wiatr przy pomocy niewielkiej turbiny. Mechanizm napędowy to cztery skrzydła, osadzone w żeliwnej głowicy. Ostatnim młynarzem przed 1945 r. był Franz Naatz. Obecnie wiatrak zagospodarowany jest turystycznie.
Holender w Poradzu
Pierwsze ślady osadnictwa na tym terenie sięgają neolitu. Dowodem na to są znaleziska, jakie odkryto w pobliżu wsi, podczas budowy drogi w 1855 r. Odsłonięte zostało wtedy cmentarzysko z kurhanami kamienno-ziemnymi. Dzięki opisom i szkicom Ammana znany jest ich kształt jak i zawartość. Z ziemi zostało wydobytych co najmniej 5 naczyń o formach kubkowych i misowatych.Przyborze
Uroku okolic wsi dodają piękne aleje starych drzew – brzozowa, klonowa oraz wierzbowa. Ostatnim właścicielem wsi była rodzina Rorschneider. Dawny folwark wraz z krajobrazowym parkiem dworskim, zajmują północno-zachodnią część wsi. Na szczególną uwagę na przyborskim cmentarzu zasługuje stanowisko bluszcza pospolitego. Roślina oplata drzewa pnączami o grubości ramienia dorosłego człowieka, często wspinając się aż do samej korony.
Rynowo
Okazały dwukondygnacyjny pałac wybudowany został około 1890 r. przez Paula Albrechta von Borcke. Budowlę nakryto wysokim dachem mansardowym z wstawkami w formie tympanonu. Od strony frontowej uwagę zwraca portyk z kolumnadą w formie owalnej werandy. Na frontowej ścianie umieszczono kartusz z herbem rodziny von Borcke. Do pałacu przylega park dworski naturalistyczny z drugiej połowy XIX w. Wśród starodrzewu wyróżnia się okazały platan rosnący tuż za rezydencją.
Rynowo jest to niewielka wieś w powiecie łobeskim. Znajdujący się tu pałac wyszedł z zawieruchy wojennej bez szwanku. Po wojnie mieściły się w nim mieszkania dla robotników, zatrudnionych w miejscowym PGR oraz coś na kształt wiejskiego domu kultury. Z chwilą likwidacji PGR pałac popadł w ruinę i ulega ciągłej dewastacji.
Unimie
Śladem dawnych dziejów Unimia jest rezydencja ziemiańska, położona w zachodniej części. Dwór w stylu eklektycznym wybudowano w 1893 r. Z rezydencją sąsiaduje park dworski naturalistyczny z drugiej połowy XIX w. Wśród wiekowych drzew wyróżniają się potężne dęby – najokazalszy w obwodzie 510 cm.
Worowo
W centrum Worowa usytuowany jest kościół ryglowy, wzniesiony przez Franciszka Henryka Borka w 1707 r. Kościół Imienia Maryi – rozbudowany został w XIX w. o dwie usytuowane przeciwległe przybudówki otwarte do wnętrza świątyni, obecnie wykorzystywane na ołtarze boczne i empory. Świątynia orientowana, przykryta stromym dachem. Drewniana wieża wyrasta z korpusu.
Wysiedle – Kościół Świętej Trójcy
Perła wśród zabytków Ziemi Łobeskiej z kompletnym renesansowym wyposażeniem. Świątynia usytuowana w obrębie nawsia wzniesiona została przez Joachima VIII Borcka przed 1580 r. W XVIII w. do korpusu dostawiono obszerną kryptę grzebalną oraz dobudowano drewnianą oszalowaną wieżę, zwieńczoną ośmiobocznym hełmem z kogutkiem. Wyposażenie kościoła ukształtowane zostało w wyniku jednorazowej fundacji, co objawia się rzadko spotykaną jednością i jednolitością formy. Ufundowany w 1606 r. ołtarz (pentaptyk), zdobiony rzeźbieniami z Nowego Testamentu – to najwcześniejszy i uważany za jeden z najpiękniejszych protestanckich ołtarzy na Pomorzu Zachodnim.
"Perła i korona" - Kościół w Wysiedlu
Ta niewielka miejscowość kryje w sobie perłę wśród architektury sakralnej, a jest nią kościół filialny p.w. św. Trójcy. Z zewnątrz kościołek w Wysiedlu niczym nie różni się od tych, jakich wiele na Pomorzu. Wewnątrz jednak oszołamia przepychem form dekoracyjnych, malowanych, rzeźbionych i wycinanych w stylu późnego renesansu.Zachełmie - park dworski
Największy w gminie park naturalistyczny założony przez ród Loeperów. Śladem pałacu jest oryginalny taras widokowy z murem oporowym. Starodrzew parku to przede wszystkim dęby, akacje, klony, potężny platan oraz największa na Ziemi Łobeskiej lipa o obwodzie 710 cm. Wyjątkowo interesująca jest aleja lipowa o długości kilometra, ciągnąca się przy drodze brukowej Zachełmie – Meszne.
Zajezierze – Kościół NSPJ (otoczenie)
Zespół pałacowo-parkowy usytuowany jest nad brzegiem jez. Nowe Zajezierze. Pałac wzniesiony został na niewielkim wzgórzu stromo opadającym ku brzegom akwenu. Trójkondygnacyjna budowla rozplanowana jest na rzucie litery „C". W XVII w. Borkowie wybudowali tu renesansowy dwór, do którego w okresie baroku dostawiono skrzydła. Całości nadano charakter okazałej rezydencji. Fasadę pałacu poprzedza reprezentacyjny dziedziniec honorowy, ujęty po bokach pałacowymi skrzydłami. Bezpośrednio do pałacu przylega park dworski krajobrazowy, zajmujący zbocze wzniesienia morenowego, ograniczony z jednej strony brzegiem jeziora, a z drugiej owalnym stawem. Wśród starodrzewu zwracają uwagę potężne buki o obwodach ponad 4,5 m. W parku znajdują się miejsca pochówku dawnych właścicieli majątku ziemskiego.